తెలుగు సామెతలు (సామెత లేని మాట ఆమెత లేని ఇల్లు)

సామెత అనే మాట ‘సామ్యత (పోలిక)’ నుంచి వచ్చింది. సామెతలకి ఏ ఒక్కరినీ రచయితగా చెప్పలేము. ఇవి ముఖ్యంగా నీతి, అనుభవం, సూచనలతో పాటు హాస్యం కలగలిసి ఉంటాయి. ఇవి ప్రజల అనుభవాల్లో నుంచి పుట్టుకొస్తాయి. సామెతలు ఆ భాష మాట్లాడే ప్రజల సంస్కృతి సాంప్రదాయాలను ప్రతిబిబిస్తాయి. ఇవి కాలానుగుణంగా మార్పు చెందుతూ ఉంటాయి. ‘అలంకాపూరికి రాజైతే మాత్రం అతిగా ఖర్చు చేస్తాడా....?’ అని రాజుల కాలం నుంచి ‘పూలన్ దేవి పుణ్యానికి పోతే వీరప్పన్ మనకెందుకే అని వారించాడట...’ లాగా ఇప్పటి వరకు పుట్టుకొస్తూనే ఉన్నాయి. చాలా సందర్భాల్లో ఇవి అప్పటి అవతలి వారికి కనువిప్పు కలిగించేవిగా ఉంటాయి. సంక్షిప్తంగా ఉండడం వీటి ప్రత్యేకత. 20 పదాల కంటే పెద్దగా ఉంటే అవి సామెతలు కాదని పండితుల అభిప్రాయం. 

సామెతలు ప్రసంగాలు, సంభాషణలకు మెరుపులద్దుతాయి.  సందస్భానుసారంగా సామెతలు వాడటం ఒక కళ. సామెతలు విజ్ఞాన సంపదతో పాటు హాస్య రసం కూడా ఉండడం వల్ల శ్రోతలు ఆనందానుభూతులు పొందుతారు.  అందుకే ‘సామెత లేని మాట ఆమెత లేని ఇల్లు’. ఆమెత అంటే విందు భోజనం అని అర్దం. ఎంతటి అర్దవంతమైన విషయమైనా సామెతలతో కలిపి చెప్పడం వల్ల వినసొంపుగా ఉంటుంది. సామెతలు లేకుండా సాదాసీదాగా సాగే ప్రసంగం విందులు విలాసాలు లేని ఇల్లు లాంటిదని తెలుగు సామెత ప్రియుల దృఢ విశ్వాసం.

ఇప్పుడు తెలుగు మాట్లాడడానికే ఇష్టపడటం లేదు, ఇంక సామెతల గుంరించి ఏమి తెలుస్తుంది. అలాంటి వాళ్ళను చూసే ‘చెవిటివాడి ముందు శంఖం ఊడినట్లు’, ‘గాడిదకేమి తెలుసు గందపు చెక్కల వాసన’ లాంటి సామెతలు పుట్టుకొచ్చాయి. మన తెలుగు భాష మాధుర్యాన్ని ఇనుమడింపచేసే సామెతలనీ e-తరం వాళ్ళకి తెలియచెప్పాలనే ప్రయత్నంతో ముఖచిత్రంలో (facebook) ‘తెలుగు సామెతలు’ ఏర్పాటు చేయడం జరిగింది. మా ఈ ప్రయత్నం మీకు నచ్చితే ఈ పేజ్ కి లైక్ కొట్టి మన సామెతలను ప్రపంచం నలుమూలలకు చాటిచెప్పండి.  మా ఈ ప్రయత్నానికి మీ సహాయ సహకారాలను బ్లాగు ముఖంగా కోరుకుంటున్నాను. మీకు తెలిసిన సామెతలను నాకు పంపవలసిందిగా ప్రార్దన.   

P.S: సామెతలు ఎక్కడ వాడినా వాడకున్నా మన న్యూస్ చానల్స్ వాళ్ళు మాత్రం విరివిరిగా వాడి అందులో వార్త కన్నా మసాలా ఎక్కువుండేలా చూస్తున్నారు, ఇదేమైనా బాగుందా? మీరే చెప్పండి.